Deutsche Reichstagsakten, Jüngere Reihe. Reichstagsakten unter Kaiser Karl V., XIV. Band. Der Reichstag zu Nürnberg 1543 bearbeitet von Silvia Schweinzer-Burian, mit Vorarbeiten von Friedrich Edelmayer
Wien HHStA, MEA RTA 8/Konv. 1, fol. 492r–493r (Konz. v.d.Hd. Dr. Jakob Jonas’ mit zahlreichen Korr. und Erg.); DV fol. 493v: Memoriale in causa [ducis] Juliacensis 7. Aprilis in hanc sententiam coram rege, oratore caesareo et commissariis dictum et petitum fuit.
Serme ac potentissime Rhomanorum rex, domine clementissime, necnon sacratissimae imperatoriae ac catholicae Mtis, domini nostri clementissimi, orator et commissarii dignissimi, domini gratiosi et observandissimi.
Deputati electorum principum consiliarii aliique principes et ordines sacri imperii hosce praesentes dominos et collegas suos ad regiam vestram Mtem Romanorum illustrem et magnificas dominationes vestras ordinarunt eisdemque iniunxerunt, ut regiae Mti et dominationibus vestris humiliter exponant praeaequea quanto altius praesentem rei publicae christianae, praesertim vero huius sacri imperii, statum secum animo repetunt quantoque diligentius hostium maxime infidelium bellicos apparatus consyderant, tanto magis intelligunt nihil esse omnium rerum hoc tempore huic imperio utilius ac magis necessarium quam ut sedatis bellis intestinis ceteris nostrae fidei et nominis christiani hostibus cum imperatoria et regia vestra Mte coniunctis omnium viribus fortiter obviam eatur. Eamque ob rem communibus votis hactenus tanta cum diligentia supplicarunt et insteterunt, ut ea media per sermam regiam Mtem et dominationes vestras invenirentur et proponerentur, per quae serma regina Maria cum caesareae Mtis heredetariis ditionibus inferioris Germaniae necnon dux Clivensis ab armis recederent omnesque quaestiones hinc inde amicabiliter componerentur aut deciderentur iure.
Licet autem a praefatis sermae reginae oratoribus nuper responsum fuerit se non habere mandatum aut potestatem condescendendi ad ullum amicabilem tractatum, nisi per illa media, quae ipsi sermae Mti vestrae regiae scripto [Nr. 214] comprehensa exhibuissent, nihilominus praedicti consiliarii electorum aliique principes et status noluerunt intermittere, quin eo nomine per hosce suos ad hoc specialiter deputatos regiam Mtem et dominationes vestras denuo interpellarent. Supplices autem ac summo quo possunt studio diligentissime rogant, quatenus Mtas ac dominationes vestrae pro sua singulari prudentia imminentia christianitati maximeque huic nationi Germanicae, patriae nostrae, summa pericula et discrimina secum animo repetant consyderentque, quam necessarium hoc tempore existat crudelissimis ac perpetuis inimicis nostris Turcis obviam ire. Et quam hoc huius imperii statibus omnibus difficile sit futurum, si interea in ipsius imperii visceribus bella gerantur eoque strenuissimi quique militatum confluant, aequum denique prope modum impossibile foret Turcam ab huius nationis finibus denuo repellere, si semel ob nostras discordias regnum Ungariae in suam potestatem redegerit et finitima nostrae nationi loca fertiliora subegerit aut devastarit. Quod tamen quam isti nobis dissidentibus et Ungaris omnibus devictis facile sit futurum, nemo est qui nesciat, nisi istius potentiam et in sanguinem christianum saeviendi cupiditatem non ignoret.
Proinde humillime et diligentissime rogant, ut iis omnibus aliisque per Mtem ac revmas dominationes vestras melius ponderandis rationibus bene perpensis Mtas et dominationes vestrae dignentur nomine et loco imperatoriae et catholicae Mtis consentire et efficere, ut citra moram tam ex parte sermae reginae Mariae quam ducis Clivensis arma deponantur et indutiae ad annum vel biennium fiant, in quo quidem tempore controversiae et quaestiones de utriusque partis consensu per electores principes aliosque status et ordines omnes vel aliquos ex eis per viam amicabilis concordiae componantur. In quo quidem tractatu memorati principes electores sine dubio fideliter curabunt, utb aequis et iustis mediis suum quisque conseqatur et obtineat.
Et in hoc quidem Mtas vestra regia ac revma, illustres et magnificae dominationes vestrae rem Deo Optimo Maximo, inter suos pacis et concordiae autori et conservatori, remc gratam clementiaque tanti imperatoris dignissimam sunt facturae, quam electores principes omnesque imperii ordines summis suis servitiis obsequiisque erga dictam caesaream ac regiam vestram Mtem promereri et erga dominationes vestras amice ac benigne compensare diligenter studebunt et annitentur.